Algemeen
Bij de bouw van bedrijfsruimten
wordt meestal gebruik gemaakt van akoestisch harde materialen. Wanneer
geluidsproducerende machines in dergelijke ruimten staan opgesteld, danwel
geluidsproducerende werkzaamheden worden uitgevoerd (hetgeen veelal het geval
is) hebben die bouwmaterialen het nadeel dat geluidsenergie daardoor overmatig
wordt gereflecteerd. Anders gezegd: deze materialen hebben een te gering
absorberend vermogen, waardoor geproduceerd geluid te langzaam "uitsterft".
Als maatstaf voor de reflectie van een ruimte wordt de nagalmtijd gehanteerd.
Dat is de tijd, gemeten in seconden, die een geproduceerd geluid nodig heeft om
60 dB in sterkte af te nemen. Een te groot reflectievermogen levert dus een
lange nagalmtijd op.
Dit fysisch verschijnsel levert de
volgende problemen op:
Het geluidenergieniveau neemt in de ruimte toe.
Deze toename is meetbaar in het zgn. nagalmveld. In bovenstaande figuur wordt
dit geïllustreerd. Dicht bij een geluidsbron neemt het geluidsniveau met 6 dB
per afstandsverdubbeling af, dit is het directe geluidveld. Vanaf een zekere
afstand vindt echter geen afname meer plaats, daar bevinden we ons in het zgn.
nagalmveld.
Naarmate het reflecterend vermogen van een ruimte groter is zal de
geluidbelasting in dit nagalmveld ook groter zijn. De grens tussen direct- en
nagalmveld wordt de galmstraal genoemd. Deze galm-straal ligt dichter bij de
bron naarmate de ruimte akoestisch harder is. In de praktijk ligt de galmstraal
meestal tussen 1 en 2 m van de bron, maar kortere afstanden komen zeker ook
voor.
Staan veel machines in een ruimte dan kan de geluidbelasting bij een
bedieningsman mede bepaald worden door het galmveld van de overige bronnen. In
die gevallen kan een geluidsreductie worden verkregen bij de bron door het
verbeteren van de nagalm in de ruimte.
Doordat het geluid alzijdig onverminderd wordt weerkaatst ontstaat een sterk
diffuus geluidsbeeld. In een normale situatie kan de mens met beide oren tezamen
de plaats van een geluid bepalen door een sterkteverschil op beide oren
afzonderlijk. Bij een lange nagalmtijd is deze oriëntatie niet meer mogelijk,
het geluid lijkt van alle kanten tegelijk te komen. Dit leidt tot desoriëntatie
en daardoor tot een onaangenaam gevoel, ook al kan men de oorzaak van het gevoel
niet beschrijven. In uitzonderlijke gevallen kan het zelfs gevaarlijk zijn,
aangezien men bij ongevallen of noodsignalen niet weet in welke richting men
moet reageren.
Een nevengevolg van beide voorgaande problemen
is een snel optredende vermoeidheid, die weer tot verlies van concentratie
leidt. Onnodig ziekteverzuim en productie-uitval zijn daarvan vaak het gevolg,
waarbij men zich zelden de oorzaak realiseert. Onbehagen, snel optredende
vermoeidheid, concentratieverlies, productieverlies, hoger ziekteverzuim dan
nodig, te hoge geluidbelasting. Allemaal zaken die kunnen worden verbeterd door
het realiseren van voldoende absorptie.
Verbetering van de nagalmtijd levert een geluidsreductie in het nagalmveld op
van 3 tot 5 dB(A) en in uitzonderlijke gevallen zelfs veel meer. Nog
belangrijker is het herstel van het oriëntatievermogen bij het personeel en het
minder snel optreden van vermoeidheid, welke verschijnselen over het algemeen
dan ook het hoogst worden gewaardeerd je "hoort" de verbetering.
Bij het
verbeteren van de nagalmtijd gelden twee randvoorwaarden:
- Afhankelijk van volume en
gebruikstoepassing geldt voor een ruimte een minimale nagalmtijd waarbij de
ruimte akoestisch "normaal" is. Een kathedraal heeft nu eenmaal een langere
nagalmtijd nodig dan een woonkamer. Een verbetering tot onder dat punt zou de
ruimte te "dood" maken, hetgeen net zo onaangenaam is als te hard.
- Omdat het effect van
absorptiemateriaal op de nagalmtijd logaritmisch is neemt de effectiviteit van
het materiaal logaritmisch af. Populair gezegd: de eerste vierkante meters
doen het meest, de laatste het minst. Toevoegen van een te grote hoeveelheid
materiaal zou ook om die reden technisch niet zinvol en economisch dus
onverantwoord zijn.
Wij beschikken over zelf ontwikkelde
rekenprogramma's om voor iedere ruimte de noodzakelijke complexe berekeningen te
kunnen maken waarmee het optimum van een maatregel wordt vastgesteld. Het vooraf
berekende resultaat wordt dan ook altijd gegarandeerd, terwijl de afnemer er
zeker van kan zijn dat dit tegen de geringst mogelijke kosten geschiedt.
De
mogelijkheden:
Een verbetering van de nagalmtijd wordt altijd
bewerkstelligd door het toevoegen aan de ruimte van voldoende materiaal met een
hoogabsorberende vermogen. Aard en gebruiksnut van de ruimte bepalen de
mogelijkheden waarmee het materiaal kan worden aangebracht:
In kantoor en verblijfsruimten
Hier kan het materiaal worden aangebracht
in de vorm van (scherm)wanden, maar ook via een verlaagd plafond waarin de
gewone plafondtegels vervangen worden door speciale geluidsabsorberende platen
met dezelfde afmetingen.De afwerking en eventuele kleurstelling wordt geheel
door de afnemer of gebruiker bepaalt. Het is mogelijk om in samenwerking met de
(binnenhuis)architect een speciale vormgeving ontwikkelen. Integreren van
verlichting en/of luchtbehandeling behoort eveneens tot de mogelijkheden.
In industriële ruimten
Het aanbrengen van een (verlaagd) akoestisch plafond is hier nooit aan te raden.
Enerzijds omdat dit veelal zal leiden tot ongewenste condensvorming tussen
plafond en dak, anderzijds omdat lichtstraten moeten worden vrijgelaten en vaak
rekening gehouden moet worden met sprinklerinstallaties. Het kan zelfs zijn dat
de ruimtelijke verhoudingen een dergelijke oplossing weinig effectief doen zijn,
zoals bij naar verhouding hoge hallen. Het kan zijn dat een combinatie van wand
en plafondabsorptie noodzakelijk is om een optimaal resultaat te bereiken. Dit
kunnen de ingenieurs van De Moed BV via berekening vaststellen en wordt altijd
in het advies aangegeven.
Bij wandabsorptie worden in industriële ruimten eisen gesteld aan stevigheid. We
hebben hiervoor een cassette ontwikkeld, die bestaat uit een speciale tot
wandpaneel gezette geperforeerde verzinkte plaat waarbinnen minerale wol is
aangebracht met een hoge absorptiefactor over een breed frequentiegebied.Deze
cassettes kunnen met behulp van Z-profielen tegen de wand worden bevestigd. Op
grotere hoogte in de ruimte wordt de geperforeerde plaat veelal weggelaten,
waarmee kosten worden bespaard. De obsorptieplaat wordt dan in ieder geval wel
voorzien van een afdekvlies. Indien gewenst kan een cassette uitwendig gespoten
worden in een door de afnemer te bepalen ralkleur.Bij het aanbrengen van
plafondabsorptie wordt gebruik gemaakt van de baffle. Deze bestaat in essentie
uit een plaat minerale wol met een hoge absorptiecoëfficiënt over een breed
frequentiespectrum. Deze plaat wordt voorzien van een afdekvlies en eventueel
een kader.
De baffle kan worden afgehangen onder het plafond, waarvoor verschillende
methoden beschikbaar zijn, afhankelijk van het gekozen baffle-type en de
mogelijkheden die de ruimte biedt. De Moed adviseert, steunend op een grote
ervaring, welk systeem in een gegeven situatie het best kan worden toegepast.
Omdat de baffle geluidstechnisch gelijkwaardig zijn wordt de keuze van het type
door de afnemer bepaald op basis van kosten en esthetica.
De volgende mogelijkheden worden geboden:
Ingesealde baffle
Deze bestaat uit de minerale wolplaat, ingeseald in een dunne polyethyleenfolie.
Deze folie beïnvloedt de absorberende werking in zeer geringe mate. De
afmetingen zijn 1000 x 600 x 80 mm en het eigengewicht bedraagt ca. 2 kg. Het is
de goedkoopste baffle, die echter alleen wordt toegepast op plaatsen waar
nagenoeg geen esthetische eisen worden gesteld en alleen techniek telt.
Baffle met tweezijdig kader
De minerale wolplaat is hierbij voorzien van
een naturelkleurig mineraal vlies op de zijvlakken en de onderrand. De kopse
kanten worden ingevat in een aluminium kader. De afmetingen zijn 1200 x 600 x 50
mm en het eigengewicht bedraagt ca. 2,5 kg. Deze baffle wordt toegepast waar ook
eisen aan het aanzicht worden gesteld.
Baffle met vierzijdig kader
Evenals de baffle met tweezijdig kader wordt de
minerale wolplaat op de zijvlakken voorzien van een naturelkleurig mineraal
vlies. Hier wordt echter aan vier kanten een kader aangebracht, dat bovendien
vervaardigd wordt van gemoffeld plaatstaal. De afmetingen zijn 1200 x 600 x 50
mm en het eigengewicht bedraagt ca. 3,5 kg. Deze baffle wordt alleen toegepast
indien zeer hoge esthetische eisen worden gesteld. Minerale wol is kiem en
rotvrij en niet brandbaar volgens NEN 3881, klasse 1.
Tenslotte wordt nog een speciale variant geboden, die kan worden toegepast in
vochtige ruimten danwel wanneer de baffle voorzien moet worden van
reclameopdruk:
Kunststof baffle
Een
kunststof baffle is op basis van een melamine-hars vervaardigde. Deze baffle
paart een hoog absorberend vermogen aan een strak en fraai uiterlijk. De
basiskleur is wit. In overleg met de afnemer kunnen de grote vlakken worden
voorzien van reclamebedrukking, hetgeen interessant kan zijn in bijv. zwembaden
of sporthallen.De afmetingen bedragen 1100 x 625 x 50 mm of 1250 x 550 x 50 mm
en het eigen-gewicht bedraagt ca. 1,4 kg. Het materiaal is moeilijk brandbaar
vlg. DIN 4102, klasse B-1.
|
